حکیم عمر خیام
28 اردیبهشت ماه بزرگداشت حکیم عمر خیام ,همه ساله چنین روزی به عنوان روز بزرگداشت حکیم عمر خیام گرامی داشته می شود .
ابوالفتح الدین عمر بن ابراهیم نیشابوری مشهور به خیام از برجسته ترین حکما و ریاضی دانان جهان اسلام در سال ۳۲۹ ه.ق در نیشابور دیده به جهان گشود.
اول اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی
اول اردیبهشت ماه در تقویم ملی ایرانیان همزمان با سالروز تولد شیخ اجل سعدی كه فرهنگوران او را به‌عنوان استاد سخن می‌شناسند،یادروز سعدی نام گرفته است.
شرح زندگی نامه سعدی
شیخ مصلح الدین سعدی بی تردید بزرگترین شاعری است که بعد از فردوسی آسمان ادب فارسی را با نور خیره کننده اش روشن ساخت و آن روشنی با چنان تلألویی همراه بود که هنوز پس از گذشت هفت قرن تمام از تاثیر آن کاسته نشده است و این اثر تا پارسی برجاست همچنان برقرار خواهد ماند.تاریخ ولادت سعدی به قرینه ی سخن او در گلستان در حدود سال 606 هجری است. سعدی در آغاز گلستان چنین می گوید:«یک شب تأمل ایام گذشته می کردم و بر عمر تلف کرده تأسف می خوردم و سنگ سراچه دل را به الماس آب دیده می سفتم و این ابیات مناسب حال خود می گفتم:
در اقصای عالم بگشتم بسی به سر بردم ایام با هر کسی
تمتع به هر گوشه ای یافتم ز هر خرمنی خوشه ای یافتم
چو پاکان شیراز خاکی نهاد ندیدم که رحمت بر این خاک باد
تولای مردان این پاک بوم برانگیختم خاطر از شام و روم
دریغ آمدم زان همه بوستان تهیدست رفتن سوی دوستان
به دل گفتم از مصر قند آورند بر دوستان ارمغانی برند
مرا گر تهی بود از قند دست سخن های شیرین تر از قند هست
نه قندی که مردم به صورت خورند که ارباب معنی به کاغذ برند»
اهل دانشگاهم ، روزگارم خوش نیست
ژتونی دارم ، خرده عقلی ، سر سوزن شوقی
اهل دانشگاهم ، پیشه ام گپ زدن است
گاه گاهی می نویسم تكلیف
می سپارم به شما
تا به یك نمره ناقابل بیست
كه در آن زندانی ست ، دلتان زنده شود
چه خیالی چه خیالی می دانم
گپ زدن بیهوده است
خوب می دانم دانشم بیهوده است
استاد از من پرسید
چقدر نمره زمن می خواهی
من از او پرسیدم ، دل خوش سیری چند
اهل دانشگاهم ، قبله ام آموزش
جانمازم جزوه ، مشق از پنجره ها می گیرم
همه ذرات وجودم متبلور شده است
درسهایم را وقتی می خوانم
كه خروس می كشد خمیازه
مرغ و ماهی خواب است
خوب یادم هست ، مدرسه باغ آزادی بود
درس بی كرنش می خواندیم ، نمره بی خواهش می آوردیم
تا معلم پارازیت می انداخت ، همه غش می كردیم
كلاس چقدر زیبا بود و معلم چقدر حوصله داشت
درس خواندن آنروز ، مثل یك بازی بود
كم كمك دور شدم از آنجا
بار خود را بستم ، عاقبت رفتم در دانشگاه
به محیط خشن آموزش و به دانشكده ادبیات سرایت كردم
رفتم از پله كامپیوتر بالا ، چیزها دیدم در دانشگاه
من گدایی دیدم در آخر ترم
در به در می گشت
یك نمره قبولی می خواست
من كسی را دیدم ، از دیدن یك نمره ده
دم دانشگاه پشتك می زد
روز دانشجو در ایران به 16ماه اذر اطلاق میشود این روز به یاد سه دانشجو(دو هوادار حزب توده ایران و یک هوادار جبهه ملی ایران)که هنگام اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون نایب رئیس وقت ایالات متحده امریکا و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا در تاریخ 16اذر 1332دردانشگاه تهران کشته شده اند گرامی داشته میشود و هر ساله به مناسبت این روز در دانشگاهای ایران جشن مختصری بر گزار یشود.
** جایزه‌ی نوبل ادبیات
جایزه‌ی نوبل ادبیات که می‌توان آن را معتبرترین جایزه‌ی ادبی دنیا معرفی کرد، هر ساله مبلغی معادل یک میلیون و ۱۴۲ هزار دلار را به برنده‌ی خود اعطا می‌کند. سالانه پنج جایزه‌ی نوبل در بخش‌های مختلف و به ارزش کلی ۱۰ میلیون کرون به شخصیت‌های برجسته جوامع بین‌المللی اهداء میشود، اما این مبلغ در سال جاری میلادی به هشت میلیون کرون کاهش پیدا کرد. امسال آکادمی نوبل که مقر آن در کشور سوئد است، «توماس ترنس ترومر»،نویسنده‌ی سوئدی را شایسته‌ی دریافت نوبل ادبیات دانست .
رمان «اولین تماس تلفنی از بهشت» نوشته میچ آلبوم با ترجمه شیرین معتمدی به چاپ رسید .
یادداشت پشت جلد کتاب: «صداها... صدایی که دیگر نمی‌شنویم، عزیز از دست‌رفته‌ای که سخت دلتنگش هستیم و به ناگاه زنگ تلفن و صدای او! میچ آلبوم در آخرین کتابش «اولین تماس تلفنی از بهشت» درباره تماس‌های شگفت‌انگیزی می‌نویسد از دنیای مردگان در شهر کوچکی به نام کلدواتر، بهت و باور مردم در این اتفاق و روایت موازی داستان سالیوان هاردینگ و شک و کنکاش او در یافتن منشأ این صداها. در این کتاب با سالیوان همراه می‌شویم برای پاسخ سوالی که شاید همیشه همراه بشر بوده و هست، زندگی دنیای دیگر، و می‌دانیم همیشه صدایی هست. ما صدا می‌زنیم و او جواب می‌دهد.»
«اولین تماس تلفنی از بهشت» در 356 صفحه، با شمارگان 1100 نسخه و قیمت 17 هزار و 500 تومان در انتشارات مروارید به چاپ رسیده است.
مجموعه داستان «عکس‌های فوری» نوشته سهیلا بسکی با داستان‌های کوتاهی همچون پیشکار، تاجر شیرازی، آیینه، راهنمای دفتر املاک، قاضی، گربه، بازار تهران، خیابان‌های منوچهری، لاله‌زار، تاکسی تلفنی، باجه بلیت‌فروشی، گورستان بهشت زهرا، منجیل، زواره و جاده تهران -رشت همراه است.
در معرفی این کتاب عنوان شده است: «آن‌چه می‌خوانید مجموعه‌ای از تصاویر تک‌چهره‌هاست که در کادری در یک لحظه و در یک زمینه ثابت شده‌اند! گاهی هم تصویرهای جمعی است با چهر‌هایی که دیگر نیستند، در حاصل جمع ناپدیده شده‌اند؛ و گاه نیز فقط طبیعت و منظره است، در یک لحظه، که چهره انسانی هم در آن جزیی از زمینه، از طبیعت است.»
«عکس‌های فوری» در 135 صفحه، با شمارگان 1100 نسخه و قیمت 7000 تومان در انتشارات ققنوس منتشر شده است.
در یک نظرسنجی فهرستی از 20 رمان برتر به قلم نویسندگان زن منتشر شد.
«کشتن مرغ مقلد» نوشته «هارپر لی» با کسب بیشترین رای، موثرترین اثر ادبیات داستانی از میان آثار کلاسیک و مدرن نویسندگان زن لقب گرفت.
در این نظرسنجی خوانندگان رمان‌هایی زنانه را برگزیدند که از نظرشان بیشترین تاثیر را بر زندگیشان داشته است. این فهرست از رمان‌های کلاسیکی چون «بربادرفته» گرفته تا آثار مدرنی چون «رنگ بنفش» را دربر می‌گیرد.
«شمی چاکرابارتی» رئیس مرکز حقوق بشر «آزادی» و رئیس جایزه ادبیات زنان «بیلیز» 2015 درباره‌ی انتخاب شاهکار «هارپر لی» گفت: با هجمه‌هایی که این روزها در سرتاسر جهان به حقوق بشر صورت می‌گیرد، تمایل به داستان عالی هارپر لی قابل درک است، چرا که می‌توان امیدوار بود عدالت و برابری بر تعصب پیروز شود.
«کشتن مرغ مقلد» زمانی صدرنشین این فهرست شده که گویا دنیا دیوانه شده و هیچ‌کس برای حقوق بشر ارزشی قائل نیست.
وی در ادامه افزود: کتاب‌های برگزیده آثاری هستند که روی خوانندگان تاثیر گذاشته‌اند و مطلب جالب این است که هم مردان و هم زنان در این نظرسنجی شرکت داشته‌اند. دلیل آن این است که ادبیات زنانه همانطور که روی زنان تاثیر می‌گذارد روی خوانندگان مرد هم تاثیرگذار است.
«سرگذشت ندیمه» مارگارت اتوود رتبه دوم را در این رده‌بندی کسب کرده و پس از آن به ترتیب نام «جین ایر» شاهکار کلاسیک «شارلوت برونته»، «هری پاتر» هفت‌گانه معروف «جی.کی. رولینگ» و «بلندی‌های بادگیر» رمان مطرح «امیلی برونته» به چشم می‌خورد.
به گزارش گاردین، رتبه‌های ششم تا هشتم فهرست تاثیرگذارترین آثار ادبیات‌داستانی زنانه به ترتیب نصیب «غرور تعصب» (جین آستین)، «ربکا» (دافنه دوموریه)، «زنان کوچک» (لوییزا می اکلوت)، «تاریخ مخفی» (دونا تارت) و «من قصر را فتح می‌کنم» (دودی اسمیت) شد.
«سیلویا پلات» با «حباب شیشه‌ای» خود در رتبه‌ی یازدهم نشست و پس از آن نام «تونی موریسون» نویسنده‌ی «دلبند» خودنمایی می‌کند.
«بربادرفته» شاهکار ماندگار «مارگارت میچل» سیزدهمین رمان محبوب زنانه لقب گرفت.
رتبه‌های چهاردهم تا بیستم این نظرسنجی نیز به آثار ادبی زیر تعلق گرفت:
14- «باید درباره کوین حرف بزنیم» نوشته‌ی «لیونل شریور»
15- «زن مسافر زمان» نوشته‌ی «آدری نیفنگر»
16- «میدل مارچ» نوشته‌ی «جورج الیوت»
17- «می‌دانم چرا پرنده قفسی آواز می‌خواند» نوشته‌ی «مایا آنجلو»
18- «دفترچه طلایی» نوشته‌ی «دوریس لسینگ»
19- «رنگ بنفش» نوشته‌ی «آلیس واکر»
20- «اتاق زنان» نوشته‌ی «ماریلین فرنچ»
در بین اعیاد باستانی ایران نوروز و مهرگان و سده از جایگاه مهمتری برخوردار بوده و هستند. نیکبختانه هنوز هم همه ساله شامگاه دهم بهمن در برخی مناطق میهن عزیزمان یکی از این جشن ها یعنی جشن سده به صورت های مختلف بر گزار میگردد و گرامی داشته می شود؛بویژه در شهرهای کرمان و یزد که بزرگترین زیستگاه های زرتشتیان ایران به شمار می آیند.
در خصوص علّت برگذاری و نیز چگونگی نامگذاری این جشن به سده نظرات مختلفی ابراز شده است. برخی جشن سده را به مناسبت صدمین(=سدمین)روز از آغاز زمستان بزرگ که مطابق تقویم ایرانیان باستان از اوّل ابان تا دهم بهمن بوده می دانند. گروهی از تاریخ نگاران کهن چنین نوشته اند که علّت بر پایی این جشن ،آن بوده است که در چنین روزی دختران و پسران کیومرث - نخستسن شهریار اسطوره ای ایران - به سن رشد رسیده اند . برخی دیگر نیز نوشته اند که چون در این روز یعنی دهم بهمن ماه فرزندان حضرت آدم (ع) به صد(=سد)تن رسیده اند به آن سده گفته اند .
بشنو از نی چون حکایت می کند