برای بزرگداشت خالق شاهنامه

بیست و پنجم اردیبهشت در تقویم شمسی به نام ادیبی از جنس رنج وطن دوستی و جوهر مردانگی است. او با شاهکارش زبان فارسی را به عرش برد و آوازه آن را در اقصی نقاط دنیا به گوش همگان رسانید. فردوسی توسی از کودکی زلف بر ادبیات گره زده بود و چشم به آداب سخنوری دوخته  و گوش به کلام اساتیدی که فرهنگ و هنر را جاده ای برای اعتلا و جلای روح انسان می دانستند ، سپرده بود.

شاهکار سترگ ابوالقاسم فردوسی سراسر معنویت است و جان و خرد انسان را با یاد و ذکر خداوند مانوس می کنید، اثری که تمام قد در ستایش زبان فارسی به نظم درآمده و کلام را با مفاهیمی چون انسانیت، ایثار، ایستادگی در برابر ظلم و دادخواهی آغشته است. پس از اسلام و با ورود ادبیات عرب به ایران اندک‏اندک بسیاری از واژگان و ترکیب‏های اصیل فارسی، به دست فراموشی سپرده می‏شد، ولی حکیم توس، با به نظم در آوردن شاهنامه، تا حد زیادی مانع از این کار شد. از این رو، با اینکه بیش از هزار سال از تاریخ نظم شاهنامه می‏گذرد، امروزه هم زبان این کتاب، برای فارسی‏زبانان قابل فهم است.

فردوسی و رازهای پزشکی
نام حکیم ابوالقاسم فردوسی و شاهنامه گرچه تداعی کننده ی سرگذشت شاهان، پهلوانان اساطیری و تاریخی است، در عین حال این شاهکار حماسی، ادبی فارسی دارای مضامین فلسفی، اخلاقی، اجتماعی و دیگر مباحث حتی نکات پزشکی است. رازهای نهفته ای در شاهکار منظوم حکیم توس وجود دارد که او را فراتر از زبان و زمان خود تثبیت کرده است. از پیدایش هنر پزشکی در دوران پادشاهی جمشید تا نمادگرایی سیمرغ بعنوان پرنده ای که پزشک و حکیمی است که معظلات و مشکلات پزشکی را حل می کند.  شاید مهمترین و مشهورترین اشاره ی پزشکی شاهنامه، شرح تولد رستم از رودابه است که به علت درشت بودن جثه ی نوزاد به دستور سیمرغ، موبد پزشکی او را با شکافتن پهلوی رودابه به دنیا میآورد و این همان عمل بزرگ زارین در عصر جدید است که در آن عصر با قلم فردوسی به نگارش در آمده است.

از نکات دیگری که در شاهکار حکیمانه ابولقاسم فردوسی به آن بر می خوریم و باید به جرات گفت که پیشتازانه به این مقولات پرداخته است، جریان اهمیت سلامت و تندرستی و از طرفی صلح بشری است که مروزه بسیاری از این مفهوم بعنوان برچسبی برای ادعاهای پوچ و تو خالی خود بهره می برند، فارغ از اینکه فردوسی توسی بیش از هزار سال قبل دغدغه های خود را در زمینه انسان و محیط امن و آرام پیرامون او به نظم درآورده است.

آیین و رسوم باستانی و فرهنگ اصیل و ذی قیمت ایران زمین در تک تک روایت ها و نوشته های فردوسی به چشم می خورد ، فرهنگی که معنویت و اصالت روح در اجزاء آن به چشم می خورد و هنوز هم با زبانی ساده و روان گوش را نوازش می دهد.

حکیم ابوالقاسم فردوسی، با شاعران هم‏عصر خود تفاوت بسیاری داشت. در آن زمان، بسیاری از شاعران به ستایش شاهان و درباریان سرگرم بودند. در این میان، فردوسی، ستایش‏گری را پیشه خود نساخت. او در شاعری هدف بلندتری داشت و برای خویش رسالتی تاریخی قائل بود. به همین دلیل، به صله و ستایش نیاز نداشت. بزرگ‏ترین امتیاز فردوسی این است که او شاعری را رسالت می‏پنداشت و یک‏دل و یک جهت به این کار بزرگ همت گماشت و شاهنامه، ارزشمندترین کتاب تاریخی منظوم را از خود به یادگار گذاشت.

فردوسی با اثری جاودان که در ادبیات ایران زمین به جای گذاشته، جایگاه خود را نه تنها فقط در عصری که می زیسته، بلکه بسیار جلوتر از زمان خود تثبیت کرده است، جایگاهی که امروز هم می توان از ابعاد گوناگون آن برای به دست آمدن الگویی صحیح و ایرانی بهره برد و این مرد بزرگ ادبیات را همچنان ستود.

یادداشت از :میثم محمدی